دلیل افزایش رقابت در کنکور تجربی چیست؟

رشته تجربی در سال‌های اخیر با افزایش چشمگیر تعداد داوطلبان و رقابت فشرده برای قبولی در رشته‌های برتر دانشگاهی روبرو بوده است.

عوامل متعددی در این افزایش رقابت نقش دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنم:

1. جاذبه شغلی و اجتماعی رشته‌های پزشکی:

• شغل باثبات و پردرآمد: مشاغلی مانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی از نظر جایگاه اجتماعی و درآمد در ایران از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. این امر باعث شده بسیاری از دانش‌آموزان به دنبال تحصیل در این رشته‌ها باشند.
• تضمین شغلی نسبی: برخلاف برخی از رشته‌های دیگر، رشته‌های علوم پزشکی تا حدودی از بازار کار اشباع نشده‌اند و فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها معمولا می‌توانند شغلی متناسب با رشته تحصیلی خود پیدا کنند.

2. کمبود ظرفیت در رشته‌های تاپ:

• ظرفیت محدود دانشگاه‌های دولتی: در مقابل تعداد زیاد داوطلبان رشته تجربی، ظرفیت پذیرش در دانشگاه‌های دولتی برای رشته‌های تاپ مانند پزشکی و دندانپزشکی بسیار محدود است. این امر باعث افزایش رقابت برای قبولی در این رشته‌ها می‌شود.
• عدم تناسب ظرفیت دانشگاه‌ها با نیاز جامعه: برخی کارشناسان معتقدند که ظرفیت دانشگاه‌ها در رشته‌های علوم پزشکی با نیاز جامعه به این متخصصان متناسب نیست و این امر منجر به تراکم فارغ‌التحصیلان در این رشته‌ها شده است.

3. هدایت تحصیلی نامناسب:

• فشار روانی خانواده‌ها: متاسفانه برخی از خانواده‌ها به دلیل ناآگاهی یا تحت تاثیر جو جامعه، فرزندان خود را به اجبار به سمت رشته تجربی هدایت می‌کنند، حتی اگر علاقه یا استعداد لازم را در این رشته نداشته باشند. این امر باعث افزایش تعداد داوطلبان این رشته و در نتیجه تشدید رقابت می‌شود.
• ضعف در نظام مشاوره تحصیلی: در حال حاضر، نظام مشاوره تحصیلی در مدارس به طور کامل کارآمد نیست و بسیاری از دانش‌آموزان از راهنمایی و مشاوره دقیق در انتخاب رشته محروم هستند.

4. عوامل اقتصادی و اجتماعی:

• فقر و نابرابری اقتصادی: در برخی از مناطق محروم، تحصیل در رشته تجربی به عنوان راهی برای رهایی از فقر و ارتقای سطح زندگی تلقی می‌شود. این امر باعث می‌شود که بسیاری از دانش‌آموزان از خانواده‌های کم‌برخوردار به دلیل ضرورت اقتصادی، به سمت این رشته سوق پیدا کنند.
• تاثیر فرهنگ و باورهای غلط: متاسفانه در برخی از اقشار جامعه، این باور غلط وجود دارد که تنها راه موفقیت، تحصیل در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی است. این باور غلط باعث می‌شود که بسیاری از دانش‌آموزان بدون توجه به علایق و استعداد خود، به دنبال تحصیل در این رشته‌ها باشند.

5. تغییرات در کنکور:

• حذف دروس عمومی: با حذف دروس عمومی از کنکور، رقابت در بین داوطلبان رشته تجربی بیشتر بر سر دروس تخصصی متمرکز شده است. این امر باعث شده که دانش‌آموزان برای کسب رتبه‌های برتر، نیاز به تسلط بیشتر بر دروس تخصصی داشته باشند و در نتیجه، ساعات مطالعه و تلاش آنها افزایش یابد.
• افزایش سهم نمره تست: در حال حاضر، سهم نمره تست در کنکور بسیار بیشتر از نمره تشریحی است. این امر باعث شده که دانش‌آموزان برای موفقیت در کنکور، بیشتر بر روی تست‌زنی تمرکز کنند و از سایر روش‌های یادگیری مانند مطالعه عمیق و حل تمرینات تشریحی غافل شوند.

در کنار این عوامل، موارد دیگری مانند:

• عدم وجود تنوع در رشته‌های تحصیلی: فقدان تنوع در رشته‌های تحصیلی در دانشگاه‌ها و بازار کار، باعث می‌شود که بسیاری از دانش‌آموزان به اشتباه رشته تجربی را انتخاب کنند، در حالی که ممکن است استعداد و علاقه آنها در رشته‌های دیگری باشد.
• فقدان برنامه‌ریزی درسی مناسب: بسیاری از دانش‌آموزان از برنامه‌ریزی درسی صحیح و اصولی برای مطالعه دروس کنکور برخوردار نیستند و این امر باعث می‌شود که راندمان مطالعه آنها پایین آمده و در رقابت با سایر داوطلبان دچار مشکل شوند.
• تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی: گسترش تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی، تمرکز و انگیزه مطالعه را در برخی از دانش‌آموزان کاهش داده و آنها را به سمت اتلاف وقت و سرگرمی‌های غیرضروری سوق داده است.

با وجود افزایش رقابت در کنکور تجربی، راهکارهایی وجود دارد که داوطلبان می‌توانند با استفاده از آنها شانس موفقیت خود را افزایش دهند.

برخی از این راهکارها عبارتند از:

• انتخاب رشته بر اساس علاقه و استعداد: اولین قدم برای موفقیت در کنکور، انتخاب رشته‌ای است که به آن علاقه دارید و در آن استعداد دارید. به این ترتیب، انگیزه و رغبت بیشتری برای مطالعه خواهید داشت و از سختی‌ها و چالش‌های مسیر خسته نمی‌شوید.
• برنامه‌ریزی درسی: داشتن یک برنامه‌ریزی درسی دقیق و اصولی، از مهم‌ترین عوامل موفقیت در کنکور است. با برنامه‌ریزی می‌توانید زمان خود را مدیریت کنید، از اتلاف وقت جلوگیری کنید و به طور هدفمند مطالعه کنید.
• مطالعه عمیق و فعال: مطالعه صرفاً حفظ کردن مطالب نیست، بلکه باید با درک مفاهیم و حل تمرینات همراه باشد. مطالعه عمیق و فعال به شما کمک می‌کند تا مطالب را به طور کامل یاد بگیرید و در کنکور به آنها مسلط باشید.
• استفاده از منابع کمک آموزشی مناسب: منابع کمک آموزشی متعددی در بازار وجود دارند که می‌توانید از آنها برای مطالعه دروس کنکور استفاده کنید. در انتخاب منابع دقت کنید و از منابعی استفاده کنید که توسط افراد متخصص و باتجربه تألیف شده باشند.
• تمرین تست‌زنی: تست‌زنی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای موفقیت در کنکور است. با تمرین تست‌زنی می‌توانید با نحوه طراحی سوالات کنکور آشنا شوید، سرعت و دقت خود را افزایش دهید و به مدیریت زمان در جلسه کنکور مسلط شوید.
• استفاده از مشاوره و راهنمایی: اگر در مسیر مطالعه با مشکل یا چالشی روبرو شدید، می‌توانید از مشاوران تحصیلی و افراد باتجربه کمک بگیرید. آنها می‌توانند به شما در برنامه‌ریزی درسی، انتخاب منابع، رفع اشکال و غلبه بر مشکلاتتان کمک کنند.
• حفظ انگیزه و روحیه: موفقیت در کنکور نیازمند تلاش و پشتکار است. در طول مسیر مطالعه، ممکن است با سختی‌ها و چالش‌هایی روبرو شوید، اما مهم است که انگیزه و روحیه خود را حفظ کنید و به تلاش خود ادامه دهید.

به یاد داشته باشید که:

• موفقیت در کنکور تصادفی نیست و با تلاش و پشتکار می‌توان به آن دست یافت.
• مقایسه خود با دیگران را کنار بگذارید و روی نقاط قوت و ضعف خود تمرکز کنید.
• از ساعات مطالعه خود به بهترین نحو استفاده کنید و از اتلاف وقت خودداری کنید.
• به خودتان ایمان داشته باشید و برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید.

در کنار این موارد، توجه به نکات زیر نیز می‌تواند مفید باشد:

• داشتن خواب کافی و تغذیه سالم
• ورزش کردن به طور مرتب
• مدیریت استرس و اضطراب
• مثبت‌اندیشی و امیدواری
• حتما از مشاوره کنکور تجربی در راستای این اهداف استفاده کند.

امیدوارم این اطلاعات برای شما مفید باشد.

اگر سوال دیگری دارید، من در اینجا هستم تا به شما پاسخ دهم. در کامنت ها سوال خود را بپرسید.
این مطلب از مصاحبه و صحبت های من با مشاورین حرف آخر است. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به آن ها هم صحبت کنید.